COOKING
Nouns: Food…
Animate
Singular Plural
Corn Mdamen Mdamnek
Potato Pen Penyek/penik
Bean Kojes Kojesek
Apple Mshimen Mshimnek
Rasberry Mskwemen Mskwemnek
Onion Shegagosh Shegagoshik
Blackberries Mkedemen Mkedemnek
Cracker Pkweshgas Pkweshgasek
Pinto Beans Mskwedismen Mskwedismenek
Pork Gokosh Gokoshik
Chicken Bidi Bidik
Partridge Peki Pekik
Turkey Msese/bne Msesek/bnek
Kidney Donkweswi Donkweswiyek
Pork Hocks Neshdesek Neshdesek
Fish Gigo Gigosek
Pot/pail Kek Kekok
Pepper Wasgek Wasgek
Inanimate
Squash Kwesman Kwesmanen
Carrot Zawjises Zawjisesen
Strawberry Demen Demenen
Egg Wawen Wawnon
Peas Mnejimen Mnejimnen
Bread/flour Pkweshgen Pkweshgen
Meat Wiyas Wiyasen
Rice Menomen Menomnenen
Corn meal Kanmin Kanminen
Cucumber Gokombes Gokombesen
Butter Bmede Bmeden
Milk Nonagnabo
Water Mbish
Salt Ziwtagen Ziwtagenen
Spice Dgwengen Dgwengenen
Baking Powder Mbejisjegen Mbejisjegenen
Store Bought Bread Webjide Webjiden
Spare Ribs Pekwasen Pekwasenen
Ribs Pegegnen Pegegnenen
Liver Kwen Kwenen
Sausages, hot dogs Negshisen Negshisenen
Ring Bologna Negesh Negeshen
Pork Hock Neshdesen Neshdesenen
Back Bone Detkagwen Detkagwenen
Neck Kwegen Kwegenen
Brisket Kakes Kakesen
Back Pekwen Pekwenen
Some more foods…
Zasgenek Crackling
Zaskenabo Crackling Soup
Kojeswabo Bean Soup
Peniwabo Potato Soup
Mdamnabo Corn Soup
Mnejimnabo Pea Soup
Seksi mbop Venison Soup
Bidi mbop Chicken Soup
Getemi mbop Porcupine Soup
Shomnabo Grape juice
Mshimabo Apple juice
Bokmenabo Cranberry juice
Nonagnabo Milk
Gwekwebegen Pancake Turner
Zdayabogen Stirrer
Verbs: Some cooking terms…
Animate
To Cook Wjanda Wjandak
To prepare spirit food Jibekwe
To put in pot Bodakwe
To Fry Zaskokwana Zaskokwanak
To Cook Gbashma Gbashmak
To put in oven Bidapkowebna Bidapkowebnak
To Reheat Gzezwa Gzezwak
To cook under coals Kekshebwe
Inanimate
To Cook Wjandon Wjandawen
To fry Zaskokwadan Zaskokwadanen
To Cook Gbaton Gbadtonen
To put in oven Bidapkowebnan Bidapkowebnanen
To Reheat Gzezan Gzezanen
Some examples…
Nge gbashma bidi I’ll cook some chicken
Bidi nde gbashma I am cooking chicken
Penik nge gbashmak I’ll cook some potatoes
Gbaton ni zawjisesen Cook those carrots
Zawjisesen nge batonen I’ll cook some carrots
Penyek nge bashmak I’m going to cook some potatoes
Wiyas ngi gbaton I am going to cook meat
Wiyas nde baton I am cooking meat
Zawjisesen nge gbatonen I’m going to cook carrots
Zawjisesen nde batonen I’m cooking carrots
Zawjisesen nge batonen I will cook carrots
Ahau, nge wjanda Ok, I will cook
Ni je gebatoyen What are you cooking?
Ni je wagbatoyen What are you going to cook?
Ni je ga gbatoyen What did you cook?
Inanimate: i singular
ni plural
Animate: o singular
gi plural
The singular prefix must accompany the singular version of an object.
Example: Ni pi je i wawen?
Likewise for the plural example: Ni pi je ni wawnon?
The same rule applies to animate objects.
Singular: Ni pi je o gigo?
Plural: Ni pi je gi gigosek?
Ngi gbashmak gi bidiyek
Now let’s use one of the cooking terms that can be used either animatedly or inanimately:
Animate:
Bodakwen o bidi
Bodakwen gi bidiyek
Inanimate:
Bodakwen i weyas
Bodakwen ni pegegnen
Some more phrases:
Nwi Ngi
Ngi zaskokwaden i weyas
Ngi zaskokwadanen ni pekwasen
Ngi bidakewebnan i weyas
Ngi bidapkewebnanen ni pekwasen
Ngi gbaton i weyas
Ngi gbatonen ni pekwasen
When you add weyas to the end of gokosh, it becomes inanimate.
Example: ni pi je i gokosh weyas?
The same is true if any meat part is added on to the end/suffix.
Example: ni pi je ni gokosh pekwasen?
The same rule applies to all animals that we eat.
Animate:
Ngi zaskowana o gigo
Ngi zaskokwanak gi gigosek
Ngi bidapkewebna o bidi
Ngi bidapkewebnak gi gigosek
Ngi gbashma o bidi